Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Σάββατο 3 Ιουλίου 2010
Κράτος δικαίου και «νομιμότητα» δανειστών
Ο,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό, έλεγε ο παραπεμφθείς για το σκάνδαλο του Βατοπεδίου, πρώην υπουργός Γ. Βουλγαράκης. Και λοιδορήθηκε γι' αυτό. Προφανώς γιατί παραδέχτηκε δημόσια πως η αντίληψη περί δικαίου σε μια κοινωνία δεν συμβαδίζει υποχρεωτικά με την αποτυπωμένη τυπική «νομιμότητα» του δικαιικού της πολιτισμού.
Σχετικοποιώντας όμως την αίσθηση δικαίου των πολιτών, η πολιτική εξουσία καταχράται την εμπιστοσύνη τους. Μοιάζει να τους ξεγελά κατάμουτρα, κάνοντας χρήση πολύπλοκων νομικών διατυπώσεων που οι «τεχνοκράτες» εισάγουν κατ' εντολήν της.
Ως έννοια εύπλαστη και σχετική, η νομιμότητα αποκρυσταλλώνει θεσμικά τον εκάστοτε συσχετισμό κοινωνικής και οικονομικής δύναμης. Ο,τι είναι σήμερα νόμιμο μπορεί αύριο να θεωρηθεί παράνομο και τανάπαλιν. Αρκεί αυτό να βολεύει τους «ισχυρούς». Η «νομιμότητα» γίνεται εργαλείο της ιδεολογικής και πολιτικής ηγεμονίας των οικονομικά κυρίαρχων τάξεων. Είναι μία από τις τεχνικές δυνατότητες που μεταχειρίζεται η εξουσία για να ελέγχει τις κοινωνικές αντιθέσεις και να «νομιμοποιήσει» την αδικία.
Οταν η πολιτική ελίτ επικαλείται τη νομιμότητα, το κάνει σχεδόν πάντα υποκριτικά. Χρησιμοποιεί τον λαβύρινθο των νομικών διατάξεων, την ανυπαρξία ελέγχων και τη γενικευμένη ατιμωρησία, για να κρύβει τις μικρές ή μεγάλες ανομίες της.
Σήμερα ακόμη και η γενική ιδέα περί δικαιοσύνης, το παλαιό θεμέλιο του αστικού κράτους δικαίου, παραχωρεί τη θέση της στη νέα, άδικη «νομιμότητα» που επιβάλλουν οι ισχυροί δανειστές μας. Η σωτηρία της χώρας αποκτά εσχατολογικά χαρακτηριστικά και ανατρέπει ολόκληρο το οικοδόμημα δικαίου που μας κληρονόμησε η νεωτερικότητα. Οι δικαστές καλούνται να υπακούσουν τυφλά στη νέα τάξη πραγμάτων. Η τήρηση του Συντάγματος και των ευρωπαϊκών συνθηκών θεωρείται πολυτέλεια. Η έννοια του ψευδεπίγραφου «δημόσιου συμφέροντος» είναι το νέο σλόγκαν που κυριαρχεί. Ο Ευ. Βενιζέλος το είπε καθαρά: «Το θέμα (της εφαρμογής του Μνημονίου) δεν είναι νομικό, είναι πολιτικό».
Στη ρίζα αυτής της λογικής, η νέα πραγματικότητα αμφισβητεί ανοιχτά την παλαιά. Αλλάζει άρδην τις κοινωνικές σταθερές. Το δικαίωμα της απεργίας είναι νόμιμο, εκτός εάν κριθεί παράνομο από τα δικαστήρια (όπως γίνεται άλλωστε στο 90% των περιπτώσεων).
Η άσκηση του δικαιώματος της απεργίας προστατεύεται, εκτός εάν θίγονται υπέρτερα οικονομικά συμφέροντα, οπότε οι απεργοί εξοβελίζονται στο πυρ το εξώτερον.
Το δικαίωμα στην εργασία είναι σεβαστό, αρκεί να είναι φτηνή και ευέλικτη.
Η κοινωνική ασφάλιση είναι συνταγματικό δικαίωμα του πολίτη και νόμιμη υποχρέωση του κράτους, έως εκεί που δεν απειλεί τη δημοσιονομική σταθερότητα και την αποπληρωμή του χρέους.
Η υποβολή ειλικρινών δηλώσεων «πόθεν έσχες» είναι νόμιμη υποχρέωση των πολιτικών, εκτός κι αν μπορούν να κρύψουν τα παράνομα εισοδήματά τους με κάποιο άλλο «νόμιμο» μέσο (π.χ. off shore εταιρείες), αφού κανείς μέχρι τώρα δεν μπορεί να τους ελέγξει.
Βασικές πολιτικές ελευθερίες μπορούν να εξασκούνται, αρκεί να το επιτρέπει ο «Μεγάλος Αδελφός». Η μαζική καταστολή, οι προληπτικές συλλήψεις, η γενικευμένη επιτήρηση αντικαθιστούν θεμελιώδη ατομικά δικαιώματα.
Η υπεράσπιση της συνταγματικής νομιμότητας απέναντι σε όσους την παραβιάζουν ανοιχτά και απροκάλυπτα είναι υποχρέωση του πολίτη. Οποιος όμως την επικαλείται σήμερα χαρακτηρίζεται τουλάχιστον γραφικός.
Τη θέση του κοινωνικού κράτους καταλαμβάνει το κράτος-παρίας της μετανεωτερικότητας. Ο πολίτης-υποκείμενο δικαιωμάτων γίνεται υπήκοος-αντικείμενο υποχρεώσεων και οφειλών. Τα πρώτα δείγματα της ολοκληρωτικής νίκης του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού πάνω στην κοινωνία είναι πλέον ορατά. Επιβάλλουν τη δική τους βάρβαρη «νομιμότητα».
Και το κυβερνητικό ΠΑΣΟΚ στέργει απλά να βάλει την υπογραφή του, αναλαμβάνοντας πλήρως, με αστεία επιχειρήματα και αστήρικτες προφάσεις, την ευθύνη του πρωτοφανούς κοινωνικού εκβαρβαρισμού. Τώρα, όμως, δεν αρκούν τα μεγάλα λόγια. Εφτασε η ώρα των αποφάσεων και της δράσης. Για όλους.
Τζάμπα μάγκες οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ
Ποια συνταγματική νομιμότητα θα υπερασπιστούν, άραγε, οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ στη Βουλή;
Πώς θα δικαιολογήσουν την πιο βίαιη ανατροπή ασφαλιστικών και εργασιακών δικαιωμάτων; Πώς θα ανεχτούν την κατεδάφιση του κοινωνικού κράτους; Το να ψηφίσουν «όχι» στο έκτρωμα Λοβέρδου σημαίνει ότι επιλέγουν να ρίξουν την κυβέρνηση, αφού θα της στερήσουν σε μια κρίσιμη ψηφοφορία την αρχή της δεδηλωμένης. Αρκετοί από εκείνους που έβλεπαν αντισυνταγματικές διατάξεις, τις τελευταίες ημέρες, αναδιπλώθηκαν. Πρέπει ασφαλώς να σταθμίσουν τις ανάγκες της κυβέρνησης, τη δύσκολη συγκυρία, τη συνείδησή τους, αλλά και τη λαϊκή εντολή που πήραν. Το έργο τους είναι δύσκολο. Και για αυτό σημαντικό. Ο,τι και να κάνουν, ο ελληνικός λαός θα τους θυμάται. Και για καλό και για κακό, όπως έγραφε αυτοσχέδια αφίσα στην πορεία της Τρίτης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου